Ντεζάργκ, Ζιράρ

(Gιrard Desargues, Λιόν 1593 – 1662). Γάλλος μαθηματικός. Αφιερώθηκε αρχικά στη στρατιωτική μηχανική και με αφετηρία τα προβλήματά της οδηγήθηκε στη γεωμετρία· θεωρείται ένας από τους θεμελιωτές της σύγχρονης προβολικής γεωμετρίας. Στο Παρίσι γνωρίστηκε με τον Ρενέ Ντεκάρτ, ο οποίος τον εκτιμούσε πολύ. Ο Ν. τύπωσε τα αποτελέσματα των ερευνών του σε φύλλα προορισμένα για τους φίλους του, από τα οποία διασώθηκε μόνο ένα τμήμα. Η υπερβολική πυκνότητα του ύφους του και οι νεωτερισμοί που εισηγήθηκε στην ονοματολογία εμπόδισαν τη διάδοση των ιδεών του, οι οποίες άρχισαν να επιβάλλονται όταν ο Πονσελέ έδειξε τη σημασία τους στους γεωμέτρες και περισυνέλεξε τα γραπτά του Ν. Το βασικό έργο του Ν. είναι μια συνοπτική μελέτη επί των κωνικών τομών, η οποία δημοσιεύθηκε στο Παρίσι το 1639· στο έργο αυτό αναπτύσσεται για πρώτη φορά και εφαρμόζεται η έννοια να θεωρούνται οι παράλληλες ευθείες και τα παράλληλα επίπεδα ως περιπτώσεις των ευθειών που διέρχονται από ένα σημείο ή από επίπεδα που διέρχονται δια μιας ευθείας, όπως και η έννοια του ανώμαλου σημείου και της ανώμαλης ευθείας. Ακόμα και η έννοια και το όνομα της εξέλιξης ανάγονται στον Ν. Είναι γνωστά δύο θεωρήματα ονομαζόμενα του Ν.: στο πρώτο αναφέρεται ότι αν δύο τρίγωνα είναι έτσι τοποθετημένα ώστε τα σημεία τομής των τριών ζευγών των αντίστοιχων πλευρών να κείνται επί ευθείας, οι ευθείες που συνδέουν τις αντίστοιχες κορυφές διέρχονται από το αυτό σημείο και αντίστροφα. Το δεύτερο θεώρημα είναι σχετικό προς μια ιδιότητα των τετραπλεύρων των εγγεγραμμένων σε μια κωνική τομή: οι κωνικές μιας δέσμης τέμνουν μια ευθεία, η οποία δεν διέρχεται από τα σημεία βάσης, σε ζεύγη μιας ενέλιξης. Ζιράρ Ντεζάρκ. Πρωμετωπίδα της «Μελέτης επί των κωνικών», θεμελιώδους έργου του Γάλλου μαθηματικού, που δημοσιεύτηκε στο Παρίσι το 1639.